Σε αυτή την ενότητα θα βρείτε: Τις εργασίες μαζί με τις λύσεις τους , Βιντεο & Pdf, του τρέχοντος ακαδημαϊκού εξαμήνου.

Σε αυτή την ενότητα θα βρείτε: Λυμένα θέματα εργασιών , Βιντεο & Pdf, προηγούμενων εξαμήνων ΔΗΔ 43.

Σε αυτή την ενότητα μπορείτε να υποβάλετε την εργασία σας για έλεγχο λογοκλοπής.

Χρονοδιάγραμμα μελέτης ΔΗΔ 43

Σε αυτή την ενότητα θα βρείτε: Online μαθήματα Διδακτέας ύλης- ΔΗΔ 43- 2023-24

Η πρώτη εβδομάδα μελέτης ασχολείται με τις πλουραλιστικές προσεγγίσεις γύρω από το κράτος. Εκκινεί με την παρουσίαση των βασικών χαρακτηριστικών του αγγλικού πλουραλισμού (έμφαση στην ελευθερία, ομάδες ως πρόσωπα, απόρριψη κρατικής κυριαρχίας) και του αμερικανικού πλουραλισμού (κεντρικότητα ομάδων, διάχυση εξουσίας, συναίνεση). Εν συνεχεία, η εβδομάδα μελέτης επικεντρώνει στις κριτικές που αναπτύχθηκαν ενάντια στον πλουραλισμό στη δεκαετία του 1960 και στις επαναδιατυπώσεις του πλουραλισμού από τους Αμερικανούς (Λίντμπλομ) και Άγγλους νεοπλουραλιστές (Ρίτσαρντσον & Τζόρνταν). Η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνεται με τέσσερις σύγχρονες προσεγγίσεις του κράτους από τη σκοπιά του πλουραλισμού: την προσέγγιση της «διακυβέρνησης», τις προσεγγίσεις της «κοινωνίας των πολιτών» και του «κοινωνικού κεφαλαίου», τη θεωρία περί «ριζοσπαστικής δημοκρατίας» και τη θεωρία περί «πολύ-πολιτισμού».

Η εβδομάδα μελέτης ασχολείται με τις προσεγγίσεις γύρω από το κράτος από τη σκοπιά των θεωριών των ελίτ. Εκκινεί με την παρουσίαση των τεσσάρων υποθέσεων στις οποίες αντίστοιχα βασίζονται οι κλασικές και οι νέες θεωρίες των ελίτ. Εν συνεχεία, η εβδομάδα μελέτης επικεντρώνει στις θεωρητικές απόψεις των Ρ. Μίχελς (σιδηρούς νόμος ολιγαρχίας), Β. Παρέτο («αλεπούδες»-«λιοντάρια») και Μόσκα («πολιτική φόρμουλα»), οι οποίες συγκροτούν το σώμα των κλασικών θεωριών των ελίτ. Στο επόμενο μέρος καλύπτονται οι θεωρίες των Σ.Ρ. Μιλς για την «ελίτ εξουσίας» και Τζ. Σκοτ για την «αποκλείουσα» και «εγκλείουσα» «ελίτ εξουσίας» και καταγράφονται οι κριτικές των ελιτιστών απέναντι στους πλουραλιστές και τους μαρξιστές. Παρουσιάζονται οι δύο θεωρίες του λεγόμενου «κρατικιστικού» ρεύματος, αυτή της Θ. Σκόκπολ («οργανωτική πραγματιστική προσέγγιση») και του Μ. Μαν (δεσποτική κρατική εξουσίας και κρατική εξουσία υποδομής). Η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνεται με τέσσερις σύγχρονες προσεγγίσεις του κράτους από τη σκοπιά των θεωριών των ελίτ: την προσέγγιση των «επιστημονικών κοινοτήτων», την προσέγγιση της «πολιτικής του κυβερνάν», την προσέγγιση των «δικτύων πολιτικής» και την προσέγγιση των «αστεακών καθεστώτων».

Η εβδομάδα μελέτης συνοψίζει τις διαφορετικές μαρξιστικές προσεγγίσεις γύρω από τη θεωρία του κράτους. Εκκινεί με την παρουσίαση των τεσσάρων ορισμών του κράτους σύμφωνα με τις μαρξιστικές προσεγγίσεις: κατασταλτικός βραχίονας της αστικής τάξης, όργανο της άρχουσας τάξης, ιδεατός συλλογικός καπιταλιστής, παράγοντας συνοχής στον κοινωνικό σχηματισμό. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στον ρόλο του κράτους ως μηχανισμού υλοποίησης των λειτουργιών αναπαραγωγής των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα στη γενική συντήρηση του καπιταλισμού. Εν συνεχεία, η εβδομάδα μελέτης επικεντρώνει στις απόψεις των Μαρξ και Ένγκελς στα πρώιμα και ώριμα έργα τους, στη λενινιστική προσέγγιση του κράτους ως ενός καταπιεστικού μηχανισμού που πρέπει να καταστραφεί από την επανάσταση και στην γκραμσιανή αντίληψη περί της ηγεμονίας. Παρουσιάζεται η διαμάχη ανάμεσα στην «εργαλειακή» αντίληψη του Ρ. Μίλιμπαντ και στη στρουκτουραλιστική θέση του Ν. Πουλαντζά και η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνεται με την ανάλυση των θεωρητικών σχημάτων του Φ. Μπλοκ και του Μπ. Τζέσοπ, ως προτάσεων υπέρβασης της αντιπαράθεση ανάμεσα στη δομή και στους φορείς δράσης.

Η εβδομάδα μελέτης ασχολείται με την νεοθεσμική προβληματική γύρω από την πολιτική και το κράτος. Εκκινεί με την παρουσίαση μιας σειρά ορισμών του τι είναι «θεσμός», διακρίνοντας ταυτόχρονα ανάμεσα στις προσεγγίσεις της πολιτικής επιστήμης, της οικονομικής επιστήμης και της κοινωνιολογίας. Εν συνεχεία, καταγράφονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του παραδοσιακού θεσμισμού από την αρχαία πολιτική σκέψη έως και την πολιτική επιστήμη σε ΗΠΑ και Ευρώπη των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα, με ιδιαίτερη έμφαση στα πέντε στοιχεία του παλαιού θεσμισμού (νομικισμός, δομισμός, ολισμός, ιστορικισμός, κανονιστική ανάλυση). Ακολούθως, η εβδομάδα μελέτης επικεντρώνει στη λεγόμενη «συμπεριφορική επανάσταση» και στο παράδειγμα της «ορθολογικής επιλογής», που έθεσαν σε αμφισβήτηση βασικές παραδοχές του παραδοσιακού παραδείγματος του θεσμισμού. Η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των κύριων στοιχείων διαφοροποίησης του νέου θεσμισμού από τον παλαιό, την καταγραφή των βασικών ερωτημάτων με τα οποία καταπιάνονται οι νεοθεσμιστές, καθώς και με την παρουσίαση των διαφορετικών εκδοχών του νέου θεσμισμού (ορθολογικός, κοινωνιολογικός, ιστορικός, του λόγου, διεθνής, εμπειρικός, των δικτύων).

Η εβδομάδα μελέτης ασχολείται με την προσέγγιση της έννοιας της δημόσιας πολιτικής. Εκκινεί με την παρουσίαση της διάκρισης ανάμεσα στην πολιτική σφαίρα (polity), την πολιτική δραστηριότητα (politics) και τη δημόσια δράση (policies). Εν συνεχεία, αναπτύσσονται τα τρία στοιχεία της έννοιας της δημόσιας πολιτικής: κανονιστικό πλαίσιο δράσης, δημόσια ισχύς, σύστημα τοπικής τάξης. Ως προς το πρώτο έμφαση δίνεται στην ανάλυση των δημόσιων πολιτικών ανά διακριτή σφαίρα, στην έννοια του «συστήματος δράσης», καθώς και στην πρακτική των προγραμμάτων κυβερνητικής δράσης. Ως προς το δεύτερο στοιχείο, συζητιέται η διάκριση ανάμεσα σε φυσικό και δυνητικό καταναγκασμό, όπως επίσης και η σχέση της απόφασης με τον προσδιορισμό των ορίων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού. Ως προς το τρίτο, η ανάλυση επικεντρώνεται στο λεγόμενο «κοινό μιας δημόσιας πολιτικής, σε αυτούς που έχουν δικαιοδοσία εμπλοκής σε μια πολιτική.

Η εβδομάδα μελέτης συνεχίζει την ανάλυση της έννοιας της δημόσιας πολιτικής. Εκκινεί με διερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στο δεδηλωμένο και το λανθάνον νόημα μιας δημόσιας πολιτικής. Εν συνεχεία, αναφέρονται οι τρεις τύποι της μη απόφασης (σκόπιμη, αμφιλεγόμενη, μη εφαρμογή) και συζητείται η σχέση των δημόσιων πολιτικών με τις δημόσιες δαπάνες. Η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνεται με την παρουσίαση της προσέγγισης των έξι σταδίων (καθορισμός θεματικής διάταξης, διαμόρφωση πολιτικών, λήψη αποφάσεων, εφαρμογή, αξιολόγηση, λήξη) και την ανάδειξη των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων της εν λόγω προσέγγισης για τη μελέτη της δημόσιας πολιτικής.

Η εβδομάδα μελέτης ασχολείται με τους δρώντες στη διαδικασία της δημόσιας πολιτικής, δίνοντας έμφαση στους εσωτερικούς δρώντες. Εκκινεί με την ανάδειξη της κυριαρχίας της κυβέρνησης στη διαδικασία της δημόσιας πολιτικής. Εξηγούνται οι παράμετροι εκείνες που ενισχύουν την κυριαρχία της κυβέρνησης (άσκηση νομοθετικής πρωτοβουλίας, έλεγχος δημόσιας διοίκησης, έλεγχος οικονομικών πόρων του κράτους, ενισχυμένη παρουσία σε ΜΜΕ), επισημαίνονται οι αποκλίσεις μεταξύ κοινοβουλευτικών και προεδρικών συστημάτων) και αναλύεται η ταύτιση δημόσιας και κυβερνητικής πολιτικής, η οποία δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην και παντοδυναμία της κυβέρνησης επί της δημόσιας πολιτικής. Εν συνέχεια, περιγράφεται ο ρόλος των νομοθετικών σωμάτων ο οποίος συνίσταται στην εκπλήρωση της νομοθετικής λειτουργίας. Αναφέρεται ο περιορισμένος ρόλος του ελληνικού κοινοβουλίου στη δημόσια πολιτική, με την εξαίρεση του κοινοβουλευτικού ελέγχου, εξηγείται η λειτουργία των αιτιολογικών εκθέσεων των νόμων και των προγραμματικών δηλώσεων. Ο τρίτος εσωτερικός δρών είναι η δημόσια διοίκηση/γραφειοκρατία η οποία εφαρμόζει τις δημόσιες πολιτικές και ενίοτε λόγω εξειδίκευσης διαμορφώνει και ορισμένες από αυτές. Αναλύονται τα φαινόμενα της διακριτικής ευχέρειας και της κανονιστικής εξουσίας της διοίκησης, οι έννοιες του «ρυθμιστικού κράτους» και του «διοικητικού κράτους» και επιμέρους επιδράσεις στη δημόσια λειτουργία (η διοίκηση ως πηγή προτάσεων και ιδεών, η διοίκηση ως οιονεί ομάδα πίεσης). Ο τέταρτος εσωτερικός δρών είναι τα δικαστήρια, τα οποία ερμηνεύουν τη νομοθεσία στην οποία βασίζονται οι δημόσιες πολιτικές και ενίοτε προκαλούν τροποποιήσεις δημόσιων πολιτικών. Έμφαση θα δοθεί στο συνταγματικό έλεγχο των νόμων, στην επίδραση των δικαστηρίων στη διαμόρφωση της ατζέντας των δημόσιων πολιτικών, καθώς και στον αποκλεισμό κάποιον δρώντων από τη διαδικασία της δημόσιας πολιτικής. Η εβδομάδα μελέτης θα ολοκληρωθεί με την ανάλυση του ρόλου των υπερεθνικών και διεθνών οργανισμών. Θα οριστεί η διαφορά ανάμεσα σε υπερεθνικούς και διακυβερνητικούς οργανισμούς, θα περιγράφει η επίδραση της ΕΕ στην εθνική δημόσια πολιτική, καθώς και οι πολλαπλές επιδράσεις των διεθνών οργανισμών στο ίδιο πεδίο.

Η εβδομάδα μελέτης ασχολείται με 1.Οι λειτουργίες των ομάδων συμφερόντων 2.Οι παράγοντες που επιδρούν στο εύρος της επιρροής τους 3.Το φαινόμενο της προσοδοθηρίας 4.Διάκριση των ΜΚΟ από τις ομάδες συμφερόντων 5.Οι λειτουργίες των ΜΚΟ 6.Η προβληματική γύρω από την κοινωνία των πολιτών στο ελληνικό πλαίσιο 7.Οι λειτουργίες των πολιτικών κομμάτων 8.Η έννοια της «κομματικής δημοκρατίας’’ 9.Η προβληματική γύρω από τους μετασχηματισμούς των κομμάτων στο ελληνικό πλαίσιο 10.Ο ρόλος των μεμονωμένων πολιτών και της κοινής γνώμης για την επιτυχία μιας δημόσιας πολιτικής 11.Η έννοια των «επιχειρηματιών της πολιτικής» 12.Τα κίνητρα των «επιχειρηματιών πολιτικής» και οι τρόποι παρέμβασής τους στη διαδικασία της δημόσιας πολιτικής

Η τρέχουσα εβδομάδα μελέτης ασχολείται με την προβληματική γύρω από τα δημόσια προβλήματα. Εκκινεί με έναν εισαγωγικό προσδιορισμό των διαδικασιών μετασχηματισμού των γεγονότων σε δημόσια προβλήματα δίνοντας έμφαση στην κοινωνική συνειδητοποίηση του προβλήματος, στη δημόσια διαπραγμάτευσή του, στην επίκληση δράσης για την αντιμετώπισή του και στην ιστορική του διάσταση. Εν συνεχεία, η εβδομάδα μελέτης επικεντρώνει στις διαφορετικές θεωρίες σταδίων διαμόρφωσης ενός κοινωνικού/δημόσιου προβλήματος σύμφωνα με την αξιακή προσέγγιση και σύμφωνα με την προσέγγιση της συμβολικής διάδρασης. Ιδιαίτερα έμφαση δίνεται στον προσδιορισμό της έννοιας του δημόσιου προβλήματος. Η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνεται με τις τρεις προσεγγίσεις της έννοιας του δημόσιου προβλήματος (λειτουργιστική, συγκρουσιακή, αξιακή) και τα αντίστοιχα θεωρητικά αποτελέσματα της καθεμίας.

Η παρούσα εβδομάδα μελέτης ασχολείται με την προβληματική γύρω από τη διαμόρφωση της θεματολογίας. Εκκινεί με έναν εισαγωγικό ορισμό της έννοιας της θεματολογίας με έμφαση στην προβληματική της γνωστικής προσέγγισης και της προσέγγισης της συμβολικής διάδρασης. Εν συνεχεία, η εβδομάδα μελέτης επικεντρώνει στους διαφορετικούς τύπους θεματολογίας που έχουν προταθεί στη βιβλιογραφία (τυπική, συστημική, ΜΜΕ). Ακολούθως αναπτύσσονται ορισμένες προσεγγίσεις της θεματολογίας: η διαδικασία του καθορισμού της θεματολογίας από τα ΜΜΕ (agenda setting), η διαδικασία της διάπλασης της θεματολογίας από διάφορους συλλογικούς δρώντες (agenda-building) και η θεματολογία δημόσιων πολιτικών (public policy agenda), όπου συνδυάζονται οι δύο προηγούμενες προσεγγίσεις και έμφαση δίνεται στην ανάλυση της δράσης του κράτους. Η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνεται με την ανάλυση των μεταβλητών και των συνθηκών που σχετίζονται με τη διαμόρφωση της θεματολογίας.  

Η εβδομάδα μελέτης ασχολείται τις διαδικασίες διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών και λήψης αποφάσεων. Η εβδομάδα μελέτης εκκινεί με την καταγραφή των βασικών χαρακτηριστικών της διαδικασίας διαμόρφωσης πολιτικής. Παρουσιάζεται τα τρία υποδείγματα διαμόρφωσης πολιτικής (πλουραλισμός και θεωρία δικτύων, αδράνεια, τρισδιάστατο μοντέλο Λιούκς), καθώς και ο ισχυρός ρόλος που διαδραματίζει η υπουργική γραφειοκρατία στη διαμόρφωση πολιτικών που εξυπηρετούν την ίδια. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σχέση της γνώσης με τη διαμόρφωση της πολιτικής, όπου αναλύονται τέσσερα μοντέλα (ορθολογικό, έμμεση σχέση, οργανική σχέση, συμβολική σημασία γνώσης) και αναδεικνύεται ο ρόλος των «ειδικών» στον ορισμό ενός προβλήματος, ιδίως στο πλαίσιο του «Νέου Δημόσιου Μάνατζμεντ». Η συζήτηση γύρω από τη διαμόρφωση πολιτικής κλείνει με την παρουσίαση της κριτικής του ΟΟΣΑ για τις οικείες διαδικασίες στο ελληνικό πλαίσιο (έλλειμμα οριζόντιου συντονισμού, κατακερματισμός κανονισμών). Εν συνεχεία, η προσοχή στρέφεται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, η οποία ορίζεται ως μία αμιγώς πολιτική διαδικασία που εμπλέκει αποκλειστικά τους κυβερνητικούς δρώντες. Γίνεται λόγος για τις έννοιες των «σημείων αρνησικυρίας» (θεσμικά σημεία στην αλυσίδα των αποφάσεων, η συμφωνία των οποίων είναι απαραίτητη για τη λήψη αποφάσεων) και των «παικτών αρνησικυρίας» (άτομα ή συλλογικά υποκείμενα η συμφωνία των οποίων είναι αναγκαία για την αλλαγή του στάτους κβο) και καταγράφονται οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή μιας «δημόσιας διαβούλευσης». Η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνεται με τη συζήτηση τριών βασικών μοντέλων λήψης αποφάσεων: α) το «ορθολογικό» (επιλογή στρατηγικής εγγύτερα στη λύση του προβλήματος ή με το μικρότερο δυνατό κόστος)· β) το «προσαυξητικό» (οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση αυτό που είναι πολιτικά πραγματοποιήσιμο και όχι με αυτό που είναι επιθυμητό)· γ) το «μοντέλου του κάδου απορριμμάτων» (οι δρώντες αποφασίζουν δράσεις και επιλέγουν μέσα υλοποίησης με τυχαίο τρόπο).

Η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνει τη συζήτηση γύρω από τους δρώντες της δημόσιας πολιτικής. Εκκινεί με την ανάλυση του φαινομένου των δικτύων πολιτικής, δίνοντας έμφαση στην καταγραφή των αιτιών μετάβασης στο υπόδειγμα των δικτύων δημόσιας πολιτικής, στην εννοιολόγηση του όρου «δίκτυο» και στην καταγραφή των πέντε τύπων δικτύων (θεματικά παραγωγών, διακυβερνητικά, επαγγελματικά, κοινότητες δημόσιων πολιτικών. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην κατάλυση των ορίων μεταξύ Κράτους και Κοινωνίας των Πολιτών, στον ρόλο του «διαμεσολαβητή πολιτικών», καθώς και στις «επιστημικές κοινότητες». Εν συνεχεία, η εβδομάδα μελέτης επικεντρώνει στο φαινόμενο της «διακυβέρνησης», όπου καταγράφονται οι διαφορετικοί τρόποι εννοιολόγησης του όρου, δίνεται ένας λειτουργικός ορισμός της έννοιας και περιγράφονται τα τρία επίπεδα μεταβολών στη δημόσια δράση (τεχνικό, κοινωνικο-οργανωτικό, εκλογικο-πολιτικό) που ευνοούν την ανάδυση της διακυβέρνησης. Η εβδομάδα μελέτης ολοκληρώνεται με τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ενός νέου πλαισίου δημόσιας δράσης το οποίο επιδρά στην εθνική δημόσια πολιτική. Έμφαση δίνεται στις αντιφάσεις της προσαρμογής των εθνικών δρώντων στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, στην απώλεια του προνομίου του ορισμού των δημόσιων προβλημάτων από τους εθνικούς δρώντες, όπως επίσης και στην ανάδειξη της Ευρώπης ως τον κατεξοχήν τόπο του αντιπαραθετικού λόγου.

Σε αυτή την ενότητα θα βρείτε: Online επαναληπτικά μαθήματα - ΔΗΔ 43

Σε αυτή την ενότητα θα βρείτε επαναληπτικό υλικό.